V404 Cygni isimli kara delik ve yakınında dönen yıldızının yanı sıra, sisteme daha uzak bir yıldızın da bağlı olduğu keşfedildi. Bu eşsiz üçlü yapı, kara deliklerin nasıl oluştuğuna dair mevcut teorileri ciddi şekilde sorgulatıyor.
Şimdiye kadar kara deliklerin çoğunun, bir yıldızın süpernova adı verilen büyük bir patlama ile çökmesi sonucu oluştuğu düşünülüyordu; ancak yeni keşif bu varsayımı altüst ediyor.
Çalışmanın başyazarı ve MIT astrofizikçisi Kevin Burdge, bu durumun kara delik evrimini anlamada “heyecan verici” bir gelişme olduğunu ifade etti. Burdge, “Çoğu kara deliğin, yıldızların şiddetli patlamalarla çökmesiyle oluştuğunu düşünüyorduk, ancak bu keşif bu varsayımı sorgulatıyor,” diyerek yeni olasılıklara işaret etti.
YENİ BİR BAKIŞ AÇISI GETİRDİ
Yeni keşif, kara deliklerin genel olarak ikili sistemlerde – yani bir yıldız, nötron yıldızı ya da daha küçük bir kara delikle yörüngesel ilişkide bulunduğu yapılarda – gözlemlendiği bilgisine dayanıyor. Bu ikili sistemlerin, kara deliklerin görünmezliğine rağmen çekim kuvvetleri sayesinde tespit edilmeleri kolaylaşıyor. Ancak ilk kez tespit edilen bu üçlü sistem, var olan bu modele yeni bir bakış açısı getiriyor.
Nature dergisinde 23 Ekim tarihinde yayımlanan çalışmaya göre, V404 Cygni kara deliği, yaklaşık 8.000 ışık yılı uzaklıkta bulunuyor ve Güneş’in dokuz katı kütleye sahip. Bu kara delik, 1992 yılında ilk kez tespit edilmiş ve o zamandan beri birçok araştırmanın odak noktası olmuştu. Yıldızlardan biri kara deliğe sadece 6,5 gün içinde tam bir yörünge çizerken, diğer yıldız sistemin çok daha uzağında yer alıyor.
Gravitasyonel hesaplamalar, bu uzak yıldızın sistem içinde sabit kalamayacağını gösteriyor. Eğer V404 Cygni kara deliği, süpernova ile oluşmuş olsaydı, patlamadan kaynaklanan şok dalgası nedeniyle bu yıldızın sistemden uzaklaştırılması gerekirdi. Ancak uzak yıldız hala kara deliğin yörüngesinde, bu da kara deliğin kademeli bir çöküş süreciyle doğmuş olabileceğini düşündürüyor.
Bilim insanları, kara deliğin bu yavaş çöküş süreciyle oluştuğunu ve geçmişte dev bir yıldızın yavaş yavaş çökerken, diğer iki yıldızın yörüngesine katıldığını öne sürüyor. Bu teori, mevcut kara delik oluşum senaryolarına farklı bir boyut katıyor ve astrofizik alanında yeni soruların kapısını aralıyor.
